Operacja Copperhead

Operacja Copperhead (pierwotnie o nazwie kodowej „Telescope”) − operacja kontrwywiadu brytyjskiego MI5 w czasie II wojny światowej o dyskusyjnej skuteczności. Była częścią szeroko zakrojonej operacji Bodyguard, której zadaniem było ukrycie przed Niemcami rzeczywistego celu alianckiej inwazji na kontynent europejski w czerwcu 1944 roku. „Copperhead” miała wprowadzić w błąd wywiad niemiecki co do miejsca pobytu generała (późniejszego feldmarszałka) Bernarda Montgomery'ego. Na pomysł przeprowadzenia operacji wpadł oficer MI5 Dudley Clarke na początku roku 1944, po obejrzeniu amerykańskiego filmu wojennego z 1943 roku pod tytułem Five Graves to Cairo^[1][a].

Montgomery był uważany przez Niemców za jednego z najlepszych dowódców alianckich, który − jak przewidywali − odegra kluczową rolę w akcji forsowania kanału La Manche (tak rzeczywiście się stało, dowodził od 6 czerwca 21 Grupą Armii). Clarke i inni planiści z MI5 uznali, że pojawienie się Montgomery'ego w przededniu inwazji poza Europą przekona przeciwnika, że atak może nastąpić gdzie indziej. Do odegrania roli generała wybrano podobnego do niego aktora Meyricka E. Cliftona Jamesa, który spędził kilkanaście godzin na obserwacji sposobu bycia Montgomery'ego. 27 maja 1944 roku James poleciał do Gibraltaru, a następnie do Algieru, pojawiając się tam, gdzie − zdaniem kontrwywiadu aliantów − mogli go wypatrzyć znani agenci niemieccy. Po zakończeniu tej krótkiej misji został przetransportowany do Kairu i tam, w ukryciu, doczekał chwili pojawienia się Montgomery'ego w Normandii.

Po wojnie Clifton James napisał książkę, na podstawie której nakręcono film fabularny z nim samym w podwójnej roli głównej.